Op 24 jarige leeftijd besluit hij uit het leven te stappen. Een intelligente, sociale, sportieve jongen, waarvan heel veel werd gehouden door zijn ouders, twee jongere broertjes, zijn vriendin, familie en vrienden.
Een gevoelige jongen die al een aantal jaren last had van depressiviteit. Hij heeft hij afscheidsbrieven geschreven waarin hij heel zorgvuldig uitlegt hoe hij, ondanks het besef welk verdriet hij hiermee te weeg brengt, tot dit besluit komt en dat hij op dat moment een gevoel van rust voelt. 

De familie besluit om de brief aan het begin van de afscheidsbijeenkomst voor te lezen, waarna er voor velen meer begrip is voor zijn daad. 

De ouders en broertjes werken de hele week hard om er een mooi afscheid van te maken. Tot in de kleinste details wordt de setting bedacht en uitgewerkt. Het podium van de kerk wordt bedekt met zacht groen mos, veel kaarsen, boomstammen waarop de kist komt te staan en twee gigantische vazen waarin alle meegebrachte losse bloemen worden gestoken door de bloemist. Het levert twee prachtige bloemstukken op. Vader, moeder, broertjes, zijn vriendin en 2 vrienden spreken. Na de bijeenkomst lopen we achter de rouwauto aan naar Slot Zeist, waar de rouwauto midden op het plein blijft staan. Fakkels staan rondom opgesteld. Na de condoleance rijden we door een indrukwekkende haag met het gezin naar het crematorium. Het allerlaatste moment, de invoer van de kist, is hartverscheurend. 

Voor de derde keer wordt mijn hulp ingeroepen. Eerder deden we de uitvaart van haar moeder en van haar enige broer. Nu is haar schoonzus overleden, de vrouw van haar vier jaar geleden overleden broer. Ik heb de schoonzus de laatste jaren op afstand gevolgd. Ze leed aan Parkinson. Af en toe zag ik haar toch weer fietsen. Een val en een heupfractuur worden haar noodlottig. Haar schoonzus haalt haar naar huis om in haar eigen vertrouwde omgeving te kunnen sterven. 

 Als ik het nieuwe appartement betreed, dat ze een paar jaar geleden betrok, ben ik onder de indruk van de inrichting en de prachtige grote tuin. Het mocht niet baten, ze was hier niet gelukkig. Het gemis van haar man was ondraaglijk voor haar. Samen een bedrijf opgebouwd, geen kinderen. Ze gingen vroeg met pensioen en bevoeren daarna de oceanen op een zeilboot. Haar uitvaart zal lijken op de uitvaart van haar man. In de Geertekerk, met de kist in het midden bedekt met de vlaggen van over de hele wereld. Gezien het geïsoleerde leven dat zij de laatste jaren leidde, valt het me mee dat er zoveel mensen zijn gekomen. Er is verdriet om haar heengaan en om haar moeilijke, eenzame jaren. De tocht naar de kerk is op de loopkoets, geteisterd door regenvlagen en windstoten. Na de uitvaart breng ik haar met 7 vrouwen naar crematorium Domstede.

Haar uitvaart was gigantisch. Een vrouw van 93 jaar, die 200 man op de been weet te brengen. Ze werd wel de koningin genoemd. Ze stond boven de partijen, had geen oordelen, kon goed luisteren en zocht naar het compromis als er verschillend over zaken werd gedacht zoals in haar vakgroep maatschappijleer op de MEAO. Ze was één van de weinige vrouwen uit haar dispuut, die is gaan werken. 

Ook als moeder was ze liefdevol, betrokken en een goed luisteraar - zonder snel te oordelen. Ze had een gelukkig huwelijk en vier kinderen, twee jongens en twee meiden. Wat wil je meer? Zoals ze zelf zei: ‘ik heb een prachtig leven gehad’. De voorbesprekingen doet de familie zonder mij, dat werkt snel, ik hoef alleen maar af te stemmen met de twee dochters. 

Eerder heb ik twee keer gesprekken gehad met mevrouw. De eerste keer was ze nog heel goed te pas, maar een week na het gesprek kreeg ze een tia, en daarna werd het snel minder. Ze kreeg de diagnose dementie. Dat wilde ze niet meemaken. Ze liet haar kinderen de levenseinde kliniek inschakelen die kwamen 8 keer. Ze kreeg de verlangde toestemming op euthanasie. In deze fase kwam ik nog een keer bij haar op bezoek. Met een blijmoedigheid werd haar uitvaart besproken. Ze was er volledig bij, maar ook volledig onthecht. Voor de dochters was het verwarrend, ze wilden misschien wel zien dat hun moeder verdrietig was. Maar dat was ze niet. Misschien dat ze dat in een eerdere fase geweest is?

Drie dagen voor zijn overlijden wordt Hans ziek. Hij wil er geen dokter bij halen.De dag tevoren heeft hij zelfs samen met zijn vrouw nog boodschappen gedaan. In de nacht van 28 op 29 januari staat hij rond een uur of twee ‘s nachts op en valt hij, waarschijnlijk door een flauwte, van de trap. In het UMC blijkt dat hij een ernstige hersenbloeding heeft gehad. Het ziet ernaar uit dat hij in één keer “weg” was. Hij is op dat moment 65 jaar en stond nog midden in het werkende leven. Zijn werk was, buiten zijn gezin, zijn lust en zijn leven. Hij was een zeer gewaardeerd en gevierd collega zo blijkt uit alle reacties. 

Zijn vrouw en twee dochters zijn totaal van de kaart. Ze willen een uitvaart in kleine kring. Zijn vrouw wil het liefst helemaal geen bijeenkomst met andere mensen en wil of kan ook niets zeggen. We houden het klein met 50 genodigden. De oudste dochter kan wel haar verhaal houden en ik spreek namens de jongste dochter. Verder spreekt nog een collega. De dochters hebben mooie muziek voor hem uitgekozen. 

Een half uur nadat de condoleance is begonnen gaat zijn vrouw naar huis. Het is allemaal teveel voor haar.

Op 93 jarige leeftijd overlijdt hij in De Biltse Hof in Bilthoven. Zijn vrouw van 89 jaar, die nog zelfstandig woont, krijgt diezelfde avond nog een tia. De 4 dochters en zoon zitten tot laat in de nacht in het ziekenhuis met hun moeder. Als ik hen de volgende dag spreek, zit de hele familie er behoorlijk doorheen. Maar gedurende de dagen in aanloop naar de uitvaart, wordt iedereen sterker en inventiever. Ze bereiden een prachtige foto-compilatie voor en alle 5 de kinderen schrijven een mooi verhaal over hun vader.

Op de dag van de uitvaart, als we met zijn vrouw, haar kinderen en kleinkinderen klaar staan voor de uitgeleide, wordt ze niet lekker en valt ze flauw. We zetten haar in een rolstoel in de hoop dat ze buiten met wat frisse lucht weer wat bijkomt, maar ze blijft wegvallen. We halen de arts erbij en uiteindelijk besluiten we om haar in De Biltse Hof te laten. Een kleindochter blijft bij haar en we vertrekken met de rest van de familie naar Den en Rust voor het afscheid. De familie is behoorlijk ontdaan, maar uiteindelijk weet iedereen zijn verhaal te houden en is het nog een mooi afscheid. Gelukkig hebben we een opname voor hun moeder. Hopelijk kan ze het aan om deze nog eens helemaal te zien.

Op een zomerse dag ontvang ik moeder en twee volwassen kinderen op kantoor. Het zijn bijna achterburen. De man des huizes is ziek en daarover komen ze praten. Ze hebben plannen met de uitvaart. Degene die gaat overlijden is een onconventionele creatieve man. De ideeën voor zijn uitvaart ook. Hij wil graag dat de mensen die met de stoet meelopen met 1 witte en 1 zwarte schoen komen. In de kerk wil de familie verschillende installaties neerzetten met een geluids-performance. Het gaat er zo uit zien: een rijk gedekte tafel na afloop, nog wat etensresten, half lege glazen een mooie kaars op tafel en …tafelgeluiden, met ook de stem van de overledene. Bij de voeten van de kist komt een kijkraampje. Na zijn overlijden is er een website waar mensen informatie kunnen krijgen over de gang van zaken. Uiteraard maken ze de kist - met het kijkraampje - zelf.

Ik ben benieuwd wat er van deze ideeën terecht komt als het eenmaal zover is. Een half jaar later overlijdt hij. Zijn partner is projectmanager. Haar vele competenties zet ze in om dit uitvaartproject in goede banen te leiden. Precies zoals bedacht is, wordt het uitgevoerd. Door de stad loopt een vreemde rouwstoet, met mannen en vrouwen die op een zwarte en een witte schoen lopen…
Van het kijkraampje wordt druk gebruik gemaakt. Er zijn twee schoenen te zien: een zwarte en een witte.

De dag begint als alle andere. Hij zegt zijn vrouw gedag en vertrekt met het bestelwagentje om brood rond te brengen bij de vaste klanten in de wijde omtrek. Zijn zoon heeft jaren geleden de SRV wagen van zijn vader overgenomen en vader werkt nog een beetje mee. Het is zijn lust en zijn leven. En nu is hij in het harnas gestorven. Op de oprit van de boerderij bij een klant is hij overleden in de auto. Voor de vorm is hij nog naar het ziekenhuis gebracht, maar daar konden ze niets meer veranderen aan de situatie.

’s Avonds wordt hij thuis gebracht en opgebaard in de woonkamer. De dag daarna is het een komen en gaan van kinderen, schoonkinderen en kleinkinderen. Ze wonen bij elkaar in de buurt en zijn gewend om veel bij elkaar over de vloer te komen. Voor het afscheid nemen in het dorp worden veel mensen verwacht. Iedereen kent de bakker en hij zal gemist worden. En zo gaat het ook, ondanks het slechte weer, staan de mensen tot buiten te wachten om de familie te condoleren.

De uitvaart zelf is gelukkig een stuk rustiger. In het nagesprek valt me op hoe realistisch de echtgenote op het verlies reageert. Ze slaapt alweer goed en heeft er alle vertrouwen in dat het met haar wel goed komt. Ze zijn tevreden over de begeleiding en de uitvaart.

Hij voelt zich grieperig en is moe. Na een bezoek aan de huisarts wordt hij doorgestuurd naar het ziekenhuis, waar hij te horen krijgt dat hij nog maar 2 maanden te leven heeft. 

Hij en zijn partner besluiten nog te trouwen. Het huwelijk vindt plaats in het ziekenhuis. Samen hebben ze een dochtertje van 11 jaar. 

Met twee goede vriendinnen van zijn vrouw bereiden we de uitvaart voor. 

Hij ligt thuis in de woonkamer opgebaard. De hond is onrustig en onhandelbaar. Ik stel voor om de hond bij zijn baasje te laten zodat hij afscheid kan nemen. De hond zit dan heel lief en rustig op de bank naast de kist met één poot op de rand van de kist bij het hoofdeinde. Hij kijkt en ruikt heel aandachtig. Na enige tijd is het goed geweest. Hij gaat rustig op zijn plaats liggen en is daarna weer de oude.

Het afscheid vindt plaats in crematorium Domstede. De dochter heeft een mooi gedicht voor haar vader gemaakt, maar ze durft het niet op te lezen. Ik vraag haar naast mij te komen staan en ik lees het namens haar voor. Zijn vrouw brengt samen met haar vader haar kersverse echtgenoot naar de ovenruimte. Ze is intens verdrietig.

Ze is totaal opgebrand. Een leven met chronische depressiviteit en de laatste jaren met niet te verdragen aangezichtspijnen en incontinentie. ’s Nachts kan ze niet slapen. Gedurende de dag kost het haar de uiterste moeite om te eten en te slapen. Daarnaast is er geen energie voor andere dingen. Zo heeft ze geen energie om haar 3 kleinkinderen te zien en kan ze al jaren nergens meer naar toe. Nu is ze hier, begeleid door haar jongste dochter, om haar uitvaartwensen te bespreken.

Haar moeder was getraumatiseerd door het bombardement in Rotterdam tijdens de tweede wereldoorlog en heeft op 53-jarig leeftijd zelfmoord gepleegd. De 4 kinderen (3 dochters en 1 zoon) hebben allemaal last van angsten.  Zij is de oudste dochter uit dit getraumatiseerde gezin. Later heeft ze zelf haar 2 dochters grotendeels alleen opgevoed. In haar situatie een hele zware opgave. Haar eigen dochters hebben ook geleden onder de depressiviteit van hun moeder. Zij was heel vaak moe en niet in staat voor hen te zorgen. Desondanks houden ze van haar en begrijpen en respecteren ze de beslissing van hun moeder om ‘zelf-euthanasie’ te willen plegen.

Ze wil haar einde en uitvaart tot in de puntjes voorbereiden. Enerzijds omdat ze, zoals altijd, de controle wil houden en anderzijds omdat ze haar dochters niet wil belasten met haar beslissing en de organisatie van de uitvaart. Twee dagen voordat ze haar leven gaat beëindigen, belt ze me nog om de puntjes op i te zetten. Ik vraag haar of ze bang is, waarop ze antwoord dat ze er in gelooft dat zij van het ene thuis, naar het andere thuis zal gaan - maar dan lichter en voor haar verdraagzamer. Ook zal ze haar moeder daar weer omarmen. Ze ziet het niet als een afscheid.

Met dit uitgangspunt begeleidt ik haar dappere en lieve dochters naar de dag van de ‘herdenking’. Het is een bijzondere en zeer intense week. De dag van de uitvaart is mooi en ondanks alle zorgen vooraf, verloopt het goed en wordt er mooi gesproken en gezongen door de dochters en anderen. Zij zijn zeer dankbaar en opgelucht over deze dag.

Geen inkomen, jaren dakloos geweest, een trouwe bezoeker van de Nieuwe Kerk.
Hij overlijdt plotseling in een park. De Kerk neemt voor een mooie en waardige uitvaart de kosten voor haar rekening. Binnen en buiten de kerk is hij heel geliefd en velen kennen hem ook van de supermarkt, waar hij de straatkrant verkocht. Na een paar dagen zoeken is gelukkig zijn enige broer gevonden. 

Voor de dienst staat de kist voor in de kerk, zodat mensen nog afscheid van hem kunnen nemen. De dienst wordt druk bezocht. Er zijn ook opvallend veel jonge mensen die op een doordeweekse dag de moeite nemen om naar zijn afscheid te komen. Zijn broer is met partner aanwezig. Verschillende mensen spreken; zij halen mooie herinneringen op en refereren aan de bijzondere gesprekken die ze met hem gevoerd hebben. 

Na het samenzijn in de kerk, brengen we hem met twaalf vrienden en zijn broer naar het crematorium waar zijn broer vertelt over hun jeugd en zijn relatie met zijn broer. Een liefdevolle en bijzondere uitvaart.